Historia Puszczy Białowieskiej

Puszcza Białowieska jest najbardziej znanym i największym w Europie obszarem leśnym z naturalnym drzewostanem. Puszcza zajmuje obszar 128 tysięcy hektarów powierzchni, z czego 58 tysięcy w Polsce, a pozostałe obszary to teren Białorusi. Na polskim znajduje się Białowieski Park Narodowy (stanowi około 17 % powierzchni puszczy). Puszcza Białowieska to ostatnia pozostałość na Niżu Środkowoeuropejskim lasu pierwotnego, czyli takiego, na terenie którego nie jest dopuszczana żadna ingerencja człowieka - nie prowadzi się tam wycinki, zalesiania i sprzątania powalonych drzew.

Od średniowiecza do około XII wieku obszary leśne poprzez działalność człowieka stopniowo kurczyły się. Osadnictwo sprawiło, że liczne połacie leśne przestały istnieć. Dzisiejsza Puszcza Białowieska tworzyła las razem z terenami w okolicach Grodna i Polesia. Dopiero za panowania Zygmunta III Wazy lasy puszczy zostały wcielone w dobra królewskie i rabunkowa gospodarka została opanowana. Zakazano polowań i osiedlania się, powołano specjalną służbę leśną, a do korzystania z dóbr lasu trzeba był mieć specjalne uprawnienia.

Kolejni władcy stopniowo wprowadzali na terenie puszczy drobny przemysł np. produkujący smołę. Stąd w puszczy pojawiać się zaczęły małe skupiska ludzkie. Burzliwa historia polski oczywiście miała swoje odbicie także na funkcjonowanie puszczy. Czasy rozbiorów to czas władania Puszczą Białowieską carów rosyjskich, a co za tym idzie rabunkowa gospodarka, jaką prowadzili Rosjanie na jej obszarze. Na szczęście wraz z kolejnymi władcami wzrastała w nich świadomość przyrodnicza i zaczęli ograniczać niszczenia drzewostanu i zaprzestali niekontrolowanych polowań. Zaczęto nawet sprowadzać z Kaukazu i Syberii nowe zwierzęta, co niekorzystnie odbiło się na ekosystemie, bo tych zwierząt było po prostu zbyt wiele.

W 1811 roku przez kilka tygodni w puszczy szalał pożar, który strawił dość duży jej obszar. Po wybuchu I wojny światowej puszcza zaczęła być kontrolowana przez II Rzesze Niemiecką, oczywiście i oni nie docenili unikalności jej lasów. Zbudowali 300 kilometrów kolei, tartaki, polowali bez umiaru. Odzyskanie przez Polskę niepodległości i wygrana w 1920 roku wojna z bolszewikami pozwoliła na powrót puszczy w polskie ręce. Zaczęła się mozolna praca nad odbudowaniem populacji zwierząt, zwłaszcza żubrów. II wojna światowa też ją nadszarpnęła, jednak na całe szczęście po jej zakończeniu pozostała we władaniu władz polskich a nie radzieckich.